„Skarby przeworskich Bernardynów” to tytuł wystawy czasowej, która od 30 maja do końca września br. prezentowana będzie w Galerii „Magnez” w Muzeum w Przeworsku. Wystawa ma charakter imprezy towarzyszącej uroczystościom jubileuszowym 550-lecia istnienia OO. Bernardynów w Przeworsku.
Budowę kościoła pod wezwaniem św. Barbary w Przeworsku rozpoczęto w 1461 roku, a ukończono staraniem samych zakonników w 1489 roku. Fundatorem świątyni był Rafał Tarnowski, właściciel miasta. Najprawdopodobniej budowla była początkowa jednonawowa, a w 2. połowie XVIII wieku została podzielona na nawę główną i nawy boczne. Razem z murami okalającymi świątynię od strony północno – wschodniej kościół tworzył system obronny miasta. Na skutek doznanych zniszczeń miasto otrzymywało od władców rozliczne ulgi, a papież Klemens VII w 1512 r. wydał bullę dla zakonu Bernardynów, na mocy której zakonnicy otrzymywali rozgrzeszenie po zabiciu wroga podczas obrony miasta. Obronny charakter podkreślała jeszcze ośmioboczna wieża, datowana na 1644 r., pełniąca także rolę dzwonnicy i baszty.. Od strony południowo – wschodniej z daleka widniał manierystyczny szczyt prezbiterium z 1612 r.
We wnętrzu świątyni w przeciwieństwie do bryły kościoła widać wpływy innych epok, widoczna jest XVIII-wieczna barokizacja, wyposażenie kościoła również jest barokowe, a jego najważniejszym elementem jest ołtarz główny autorstwa Andrzeja Dąbrowskiego, przebudowany przez przeworskiego snycerza Antoniego Rarogiewicza na pocz. XX w.; barokowe rzeźbione stalle; obrazy autorstwa znanego malarza bernardyńskiego epoki baroku Franciszka Lekszyckiego, ołtarze boczne w postaci iluzjonistycznych rokokowych fresków. Od strony północnej przylega do świątyni kaplica pod wezwaniem Świętego Antoniego z Padwy z obrazem tegoż świętego oraz ołtarzem, który wyszedł z pracowni rzeźbiarza Antoniego Rarogiewicza.
W korytarzu prowadzącym do zakrystii widnieją XV-wieczne freski ze scenami Męki Pańskiej i Ukrzyżowania; gotyckie kamienne odrzwia prowadzące z kościoła do klasztoru, wejście do zakrystii i zarazem skarbca zdobi kamienny, gotycki portal oraz kute, żelazne drzwi, gotyckie sklepienia w zakrystii i klasztorze.
Na wystawie zaprezentowane zostaną archiwalne fotografie oraz pocztówki kościoła i klasztoru, paramenty liturgiczne, wyposażenie celi klasztornej i biblioteki. Eksponaty pochodzą ze zbiorów Klasztoru OO. Bernardynów w Przeworsku, Muzeum – Kamienicy Orsettich w Jarosławiu, Archiwum Państwowego w Przemyślu, Muzeum w Przeworsku i ze zbiorów prywatnych.
Wystawie towarzyszą lekcje muzealne, adresowane do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych, średnich, a także do wychowanków przedszkoli. Opłata za udział w lekcji muzealnej wynosi 2 zł od ucznia.
Podczas finisażu wystawy we wrześniu 2015 r. przedstawiona zostanie, poddawana obecnie konserwacji technicznej, rzeźba drewniana ze zbiorów Muzeum – figura Św. Antoniego z Dzieciątkiem. Datowana na XVIII w., powstała w kręgu twórców bernardyńskich, pochodzi z kapliczki przy ul. Węgierskiej w Przeworsku.
Małgorzata Wołoszyn
