Archiwa autora: admin

Noce z przeworskim Muzeum – WIDEOWYCIECZKA: SPACERKIEM PO DAWNYM PRZEWORSKU

Zapraszamy  na drugie  wirtualne spotkanie w ramach zadania pn. „Noce z przeworskim Muzeum”. Premiera wideowycieczki - spaceru po miejscu kultury w towarzystwie historyk Małgorzaty Wołoszyn (Muzeum w Przeworsku), S. Małgorzaty Gil (dyrektor Domu Pomocy Społecznej przy Zgromadzeniu Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo w Przeworsku), Ks. prałata Tadeusza Gramatyki (proboszcza parafii pw. Ducha Świętego w Przeworsku), historyka Szymona Wilka (Uniwersytet Rzeszowski).
Premiera video: w najbliższą niedzielę 30 sierpnia 2020 r. o godz. 21.00 na kanale You Tube Muzeum w Przeworsku.
Zadanie dofinansowanie ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura w sieci”.
Zapraszamy!

Noc druga

Na POPOŁUDNIE Z MUZAMI zapraszamy do Zespołu Pałacowo-Parkowego w Przeworsku

W najbliższą niedzielę, 23 sierpnia 2020 r. o godz. 17.00 zapraszamy na
POPOŁUDNIE Z MUZAMI - spotkanie z literaturą, muzyką i malarstwem.
Uwaga! W tym dniu Muzeum czynne jest w godz. 11.00 -17.00.
W programie:
17.00 – Spotkanie z Katarzyną Zamoyską autorką książki pt. PRZESZŁOŚĆ PRZYSZŁOŚCI czyli nauki księżnej Izabeli Czartoryskiej dla dzieci
(SALA BALOWA PAŁACU LUBOMIRSKICH)
18.00 – Przerwa kawowa
18.15 – Koncert zespołów muzycznych: Crescendo z Przeworska oraz Quartetto Ardente z Krakowa
(TARAS ZACHODNI PAŁACU LUBOMIRSKICH – NAD PTASZKARNIĄ)
17:00-19.30 – Wystawa prac malarskich Urszuli Gołdasz z Urzejowic
(OTWARTA GALERIA POD TARASEM ZACHODNIM)
W trakcie spotkania – możliwość zakupu książki Katarzyny Zamoyskiej PRZESZŁOŚĆ PRZYSZŁOŚCI, w cenie 60 zł.
https://www.youtube.com/watch…
W razie deszczu – koncert odbędzie się w sali balowej Pałacu Lubomirskich.
UCZESTNICTWO W WYDARZENIU – Z ZACHOWANIEM REŻIMU SANITARNEGO.
Do projektu afisza wykorzystano ilustrację Anny Greloff.

popoludnie z muzami

KINO LETNIE – ZAPRASZAMY W TEN WEEKEND

Zapraszamy do Zespołu Pałacowo-Parkowego na seanse KINA LETNIEGO.

„Nieobliczalni”, prod. Francja 2012  -  7 sierpnia 2020 r. – piątek

„Pasażer”, prod. USA, W. Brytania 2018  – 8 sierpnia 2020 r. -  sobota

Filmy wyświetlane będą w godz. 20.30-22.30.  Wstęp wolny. Pogoda zapowiada się stabilna i bezdeszczowa. Udział w wydarzeniu – z zachowaniem bezpieczeństwa sanitarnego.
https://www.gov.pl/web/koronawirus/aktualne-zasady-i-ograniczenia
Prosimy o zaopatrzenie się w środki przeciw komarom: polecamy repelenty na komary: aerozole i płyny na komary do ochrony osobistej oraz bardzo skuteczne spirale i pałeczki odstraszające komary.

Kino letnie zorganizowano w ramach zadania: „Zakup projektora, ekranu oraz nagłośnienia do organizacji kina letniego i imprez plenerowych”. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Powiatu Przeworskiego oraz Muzeum w Przeworsku.

Uczestników obowiązuje regulamin:

REGULAMIN KINA LETNIEGO

W ZESPOLE PAŁACOWO-PARKOWYM W PRZEWORSKU

1. Regulamin określa prawa i obowiązki osób korzystających z Kina Letniego (dalej zwanym „Kinem Letnim”) w Zespole Pałacowo-Parkowym w Przeworsku, ul. Park 2, Przeworsk

2. Organizatorem Kina Letniego jest Muzeum w Przeworsku Zespół Pałacowo-Parkowy, z siedzibą pod adresem:  ul. Park 2, 37-200 Przeworsk.

3. Projekcja filmów odbędzie się przed budynkiem Oranżerii na wyznaczonym do tego terenie.

4. Projekcja filmów odbywa się w uzgodnionych terminach, podanych do publicznej wiadomości, po zapadnięciu zmroku.

5. Organizator nie pobiera opłat za oglądanie filmów.

6. Osoby niepełnoletnie uczestniczą w projekcji filmów w towarzystwie rodziców lub opiekunów prawnych.

7. Podczas projekcji obowiązuje :

- kulturalne zachowanie,

- zakaz palenia papierosów,

- zakaz wnoszenia i picia alkoholu.

8. Organizator decyduje o liczbie osób uczestniczących w projekcji. Liczba nie może przekraczać 100 osób.

9. Z Kina Letniego mogą zostać wyproszone osoby, które w ocenie Organizatora Kina Letniego mogą stwarzać zagrożenie dla innych uczestników.

10. Organizator Kina Letniego nie ponosi odpowiedzialności za rzeczy pozostawione na terenie Kina Letniego.

11. Organizator zastrzega sobie prawo do odwołania projekcji filmu w przypadku okoliczności siły wyższej, zdarzeń losowych lub innych okoliczności uniemożliwiających bezpieczne przeprowadzenie seansu (np. burza, ulewny deszcz).

12. Uczestnik może przynieść bezpieczne siedzisko, np. koc, krzesło, karimatę, leżak, itp.

13. Organizator nie bierze odpowiedzialności za osoby przebywające poza terenem wyznaczonym na potrzeby projekcji filmu.

14. Organizator na potrzeby uczestników „kina letniego” wyznacza toaletę WC w budynku Kordegardy.

15. Każdy, kto zdecyduje się na udział w projekcji zobowiązuje się do bezwzględnego przestrzegania niniejszego regulaminu, w przeciwnym razie zostanie wyproszony z miejsca odbywania się projekcji filmu.

16. W razie jakichkolwiek zagrożeń należy zgłosić zaistniałą sytuację pod numery alarmowe:  112 – numer alarmowy, 997 – Policja, 998 – Straż Pożarna, 999 – Pogotowie ratunkowe oraz pod numer Organizatora: 794-777-811 (pracownik dozoru), 794-777-411 (dyrektor Muzeum).

14. W razie wątpliwości, sprawy nierozstrzygnięte w powyższym regulaminie należy skonsultować z Organizatorem Kina Letniego.

15. Regulamin dostępny jest u pracownika dozoru  Muzeum w Przeworsku oraz na stronie internetowej Muzeum.

Plakaty

Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia za rok 2019

Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum w Przeworsku
za 2019 r.

Działalność Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum w Przeworsku koncentruje się na wspieraniu Muzeum w Przeworsku, przez pozyskiwanie środków finansowych na działalność podstawową Muzeum: organizację konkursów, warsztatów, publikację wydawnictw i inne działania, które służyć mogą promocji i upowszechnianiu wiedzy o dziedzictwie regionu; szerzeniu i podnoszeniu ogólnego poziomu kultury, a w szczególności szerzenia idei ochrony dziedzictwa kulturowego. Stowarzyszenie skupia pracowników Muzeum oraz przyjaciół i sympatyków działań Muzeum w Przeworsku.

Zarząd Stowarzyszenia kieruje bieżącymi działaniami Stowarzyszenia w składzie:
prezes – Małgorzata Wołoszyn
wiceprezes – Andrzej Rozpotyński
sekretarz – Jolanta Sagan-Thomas
skarbnik – Janina Fornal

Przychody określone statutem w wysokości 335,16 zł pozyskano z następujących źródeł:
- składki członkowskie – 335,00 zł
- odsetki od środków na rachunku – 0,16 zł

Koszty Stowarzyszenia w roku 2019 – 2738,51 zł, w tym:
- Darowizna w kwocie 2650 zł dla Muzeum w Przeworsku na wydanie folderu o Pałacu Lubomirskich: „Pałac Lubomirskich w Przeworsku – bedeker”, tekst Łukasz Bajda, wydawca Muzeum w Przeworsku i Stowarzyszenie Przyjaciół Muzeum w Przeworsku, Przeworsk 2019.
- Na zakup materiałów przeznaczono: 88,51 zł.
- W 2019 r. Stowarzyszenie wykazało stratę w wysokości 2 403,35 zł, która została pokryta zyskiem z lat ubiegłych.

Przeworsk, 25.05.2020 r.

ROŚLINA W KULTURZE LUDOWEJ: APOTROPEION I PANACEUM – nowa wystawa czasowa

Serdecznie zapraszamy na otwarcie nowej wystawy czasowej pt. 
ROŚLINA W KULTURZE LUDOWEJ: APOTROPEION I PANACEUM
w niedzielę 19 lipca 2020 r. o godz. 18.00 
w Galerii „Magnez” przy Oficynie Kuchennej.
Ziołowy poczęstunek zapewnia Koło Gospodyń Wiejskich w Leżachowie.
(Zwiedzanie wystawy w reżimie sanitarnym.)

 

Plakat wystawa (1)

ROŚLINA W KULTURZE LUDOWEJ: APOTROPEION I PANACEUM

Zawsze zbieram je osobiście, nie kupuję, i staram się by były zioła. Najważniejsza była maruna, szarłat, nagietek, macierzanka, koper, mięta i oczywiście kłosy zbóż: pszenica i owies. Muszą być pełne, a nie wysypane, zwiastujące urodzaj, o które teraz trudno, bo wiadomo jak wyglądają  teraz  żniwa. Moja babcia zawsze dbała o to i moja mama. Babcia zawsze dawała poświęcone ziele za obraz by chroniło dom przed zarazą, urokami, chorobami. Następnie jak już było nowe, to paliła to z poprzedniego roku i popiół wysypywała na uprawne pola. Moje ziele zawsze trzymam na balkonie i aż do przyszłego roku trzymam, do nowego ziela. To samo jest z wiankami i z palmą wielkanocną. W zimie ususzonymi kwiatami, ziołami czy owocami żywią się ptaszki i tak jest np. z jarzębiną, którą też wkładam do bukietu zielnego, no i obowiązkowo jabłko na patyku, a z kwiatów mieczyki, róże i najważniejsze są floksy,  ponieważ pięknie pachną i zawsze ich zapach kojarzy mi się z Zielną. Piękne są te nasze tradycje i należy je pielęgnować, i utrwalać dla przyszłych pokoleń.

Stella Pieniążek, Przeworsk 2020

Człowiek dawnej wsi, żył w zgodzie z naturą; wsłuchany, wpatrzony i postrzegający wszystkimi zmysłami jej coroczny rytm, decydujący o dalszym ludzkim trwaniu. Człowiek mądrze korzystał z przyrody, przyrodę tę mądrze kochał, dawał i brał, nie marnował.

Człowiek wiejski cechował się instynktowną mądrością i tradycyjną wiedzą empiryczną. Ze spuścizny przodków, z tradycji, wiedział i znał rośliny dobre i złe. Rośliny oprócz dawania cienia, drewna, ziela, kwiatów, owoców i nasion, działały swoją naturalną, apotropeiczną mocą,  <gr. apotropaios =odwracający nieszczęścia> wynikającą z zapachu, koloru, tkwiącego w nich zalążka życia. Praktyki i rytuały czynione wobec roślin, z roślinami, adaptowane przez chrześcijaństwo, stały się gestami świętymi, a rośliny pobłogosławione przez kapłana i pokropione wodą święconą z apotropeionu stały się sakramentalium.  Sakramentalia chronią człowieka przed mocami demonicznymi, złymi duchami, urokami, chorobami, klęskami żywiołowymi, burzami, gradami, pożarami, kradzieżą i innymi nieszczęściami.

W obrzędowości dorocznej wykorzystuje się wiele roślin: zimą – te zimozielone, przypominające o tym, że wkrótce przyroda się odrodzi i nadal żyje, pomimo zimna i ciemności, wiosną – te najwcześniej się rozwijające, zapowiadające rychły wzrost i rozwój przyrody oraz latem – czerpiąc z pełni rozkwitu, zapachu, bujności, kwiatów i ziół, zbóż. Rośliny wyrwane z ziemi, oderwane od całości, usychały. Jeśli nie zostały wykorzystane, jako poświęcone, obcujące z chrześcijańskim Sacrum, należało je spalić. 

Rośliny tworzyły magiczną granicę. W okresach przejścia, przy równonocy i na przesileniu, kiedy uaktywniały się diabelskie moce, roślina chroniła: jedlina i choina na Boże Narodzenie, palma przed Wielkanocą, gałązki i liście na Zielone Świątki, łodygi i liście w noc świętojańską. Zieloną rośliną  zabezpieczani byli ludzie znajdujący się na granicy stanów, zmieniający swój status podczas rytuałów przejścia: zielony asparagus na beciku, mirt na gorsie sukienki pierwszokomunijnej i ślubnej, wieniec dębowy wokół księdza prymicjanta oraz zielone wieńce przy zmarłym, chroniły, a przy tym – zdobiły.

Zwyczaje doroczne i rodzinne, w których używa się roślin jako apotropeionu, zapewne już nie tak powszechnie, ale nadal są praktykowane. Zachowana została ciągłość kulturowa, co dobrze widać na przykładzie regionu przeworskiego – regionu rolniczego i szanującego tradycje.

W XIX wieku na wsi polskiej, lekarz był rzadkim gościem, zdecydowanie częstszym była akuszerka – babka. Apteka boża, czyli lasy i łąki, dobrze znane, przemierzane wzdłuż i wszerz. Lud wiejski wiedzę na temat leczniczych ziół czerpał z wielowiekowej tradycji. Chętnie i szybko uczył się – od dziedziczki ze dworu, od księdza, od nauczyciela. Zaś leczyć umiała naparami, wywarami, okładami, nalewkami – zielarka, znachorka, wróżka, która w odróżnieniu od czarownicy, nie czyniła nic złego, potrafiła odczynić urok, kurowała ludzi i zwierzęta. Znane były panacea <gr. pan-akes=leczący wszystko> rośliny dobre na wszystko: czosnek, rozchodnik, szałwia, centuria. Znane były rośliny trujące, niebezpieczne, na które trzeba było uważać.

W przydomowym ogródku rosły zarówno kwiaty, jak i zioła lecznicze. Aleksander Saloni opisywał wygląd gospodarstwa na wsi w okolicach Przeworska: Obszerne podwórze zarosłe trawą, a czasem koniczem obsiane, ażeby bydło i świnie mogły się czasem popaść, okala budynki gospodarskie. Część jego pod oknami domu mieszkalnego, odgrodzona wysokim z łoziny wyplatanym płotem, przeznaczona jest na ogródek kwiatowy. Rośnie w nim obok bławatów ogrodowych, gieorginji, piwonji, zdziczałej róży, także drzewko kocierby, młody kasztan, lipka, rzepa na nasienie i liczne zielska. Ogródkiem opiekowały się kobiety, a zwłaszcza panny na wydaniu. Zadbany, z kwitnącymi od wiosny do jesieni kwiatami, obsadzony roślinami zimozielonymi – bukszpanem, barwinkiem, rutą, stanowił swego rodzaju wizytówkę mieszkających w domu panien. Popularnością cieszyły się kwiaty układane na parapetach w glinianych doniczkach, cieszące oczy i przydatne do przystrajania w ciągu całego roku: mirty, pelargonie, asparagusy, paprotki. Symbolem naturalnego nieskażonego piękna wsi sielankowej, były kwiaty polne, rosnące pośród dojrzałego zboża: rumianek, chaber – bławatek, mak.

Dzikie rośliny służyły także jako surowiec w tradycyjnym pożywieniu. W okresie przednówka, przed nowymi zbiorami, młode liście pokrzywy, melisy, skrzypu, szczawiu, lebiody, podbiału używano do przyrządzania zup, sałat. Znane wiejskim gospodyniom były walory smakowe i lecznicze czosnku, cebuli, ziemniaków, kapusty, chrzanu. Jako przypraw używa się do dzisiaj bluszczyku kurdybanku, szałwii, lubczyku, kopru, rozmarynu.

Piękno, symetria, kolorystyka, rozmaitość roślin, a przede wszystkim kwiatów, stały się inspiracją w sztuce rękodzielniczej praktykowanej przez kobiety wiejskie. Wzory roślinne, kwiatowe, kunsztownie haftowane na gorsetach, zapaskach, koszulach, zachwycają niezmiennie i ponadczasowo.

Osobną sztuką plastyczną stało się bibułkarstwo. Rękodzieło rozwinięte z dziedziny plastyki obrzędowej, jaką było ozdabianie obrazów religijnych wieńcami – girlandami kwiatów z bibuły, wykonywanie wieńców bibułowych oblanych woskiem, przeznaczonych do wystroju mogił na cmentarzu, przystrajanie czapek do stroju paradnego turków. Formy kwiatów z bibuły wykonywane współcześnie czerpią z natury, twórczynie potrafią z bibuły stworzyć wszystkie gatunki kwiatów

Róże, słoneczniki, piwonie, dalie, w otoczeniu rozgałęzionych roślinnych wici, pędów to ulubiony motyw drukowany na chustkach wełenkowych, tzw. dybetkach, których szanująca się gospodyni posiadała w szafie nawet kilkadziesiąt. Na każdą okazję, porę roku, święto – zawiązywała na głowie inną chustkę.

Katarzyna Ignas

Wystawa ze zbiorów Muzeum w Przeworsku, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Muzeum Historii Medycyny we Fromborku, Gminnego Ośrodka Kultury i Rekreacji w Czarnej oraz ze zbiorów prywatnych: Ryszarda Kapusty, Jana Kielara, Wojciech Kruka, Jana Marczaka, Stanisława Miary, Józefa Rachwała, Jolanty Sagan-Thomas, Dariusza Zygmunta, Teresy Żołyniak.

 

Informacja o wyborze oferty wykonawcy prac remontowych oraz konserwatorskich na terenie Muzeum w Przeworsku Zespołu Pałacowo-Parkowego

Działając na podstawie art. 92 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U.  2019 r. poz. 1843 ze zm.) Zamawiający – Muzeum w Przeworsku Zespół Pałacowo-Parkowy  zawiadamia, że  w przedmiotowym postępowaniu dokonano wyboru najkorzystniejszej oferty.

Do pobrania plik pdf z treścią dokumentu: Informacja o wyborze oferty