Wnętrza pałacowe

Eksponaty z zakresu sztuki (rzemiosła artystycznego, malarstwa, rzeźby i fotografiki) zgrupowane są przede wszystkim we wnętrzach pałacowych na I piętrze, stanowiącym piano nobile. Dekoracja architektoniczna i ruchomy wystrój wnętrz, głównie z 1 poł. i z 2 poł. wieku XIX, kiedy to pałac był po raz pierwszy urządzany po rozbudowie starego dworu, zachowane in situ z czasów, gdy pałac był rezydencją Lubomirskich z Przeworska, decydują o zasadniczym profilu sukcesywnie uzupełnianych zbiorów, po ich rozproszeniu w okresie po II wojnie światowej.

Wnętrza muzealne mają – zgodnie ze swą historyczną funkcją – charakter apartamentów mieszkalnych, sal reprezentacyjnych i pomieszczeń pomocniczych. Ich historyczne funkcje podkreśla odpowiedni dobór eksponatów, przy czym ważną rolę spełniają stare inwentarze zbiorów i fotografie wnętrz z okresu przed II wojną światową, wspomnienia i relacje krewnych oraz znajomość eksponatów pochodzących z pałacu w Przeworsku, znajdujących się obecnie w zbiorach innych muzeów. Na zachowany do dziś dawny wystrój wnętrz składają się klasycystyczne sztukaterie – czasem z uzupełnieniami z okresu neostylów – stolarka okienna i drzwiowa ze stylowymi, dekoracyjnymi okuciami i zamkami ze złoconego brązu, lustra wkomponowane w podziały ścian, żyrandole dostosowane do pól plafonów, kinkiety i parkiety mozaikowe.

Przy gromadzeniu zbiorów preferowane są muzealia o charakterze pałacowym w stylu klasycyzmu, empire’u i biedermeieru, harmonizujące z oryginalnymi elementami wystroju wnętrz i uzupełniające skromny zasób przedmiotów pozostałych po rodzinie Lubomirskich z Przeworska. Do tych ostatnich należą: komody w stylu Księstwa Warszawskiego i biedermeier, empirowe żyrandole i kinkiety, kominki z marmuru karraryjskiego, rzeźbiony w biskwicie zestaw kominkowy o tematyce mitologicznej, kanapa w stylu Ludwika XVI, gipsowy odlew popiersia Apolla Belwederskiego, portret Henryka Lubomirskiego w mundurze kawalera maltańskiego (ostatnie cztery eksponaty należą do dzieł odzyskanych przez Muzeum dla pałacu przeworskiego).

Pałac – choć wzniesiony w epoce klasycyzmu, był miejscem kultywowania tradycji  artystycznych dawnych epok historycznych, a także rezydencją żyjącą, przystosowującą się do nowych prądów artystycznych. Znajdowały się tu więc i przedmioty pochodzące sprzed jego kompleksowej przebudowy ok. r. 1800 w stylu klasycystyczno-preromantycznym, jak i przedmioty z okresu neostylów, a nawet dwudziestowiecznego modernizmu. Do pierwszych należą: późnorenesansowy zydel niemiecki z rzeźbionym zapleckiem z motywem atetycznie ustawionych pelikanów i dwa zydle barokowe, ale też i przedmioty o cechach historyzmu, jak lustra w neobarokowych ramach, neobarokowa ława, czy fortepian w ozdobnej obudowie z r. 1865. Eksponaty z tych okresów są więc również gromadzone przez Muzeum, jednak wyłącznie wtedy gdy zgodne są z zasadniczym stylem wnętrza. Kierując się tymi przesłankami zgromadzono w siedmiu udostępnianych do zwiedzania wnętrzach pałacowych o charakterze reprezentacyjnym, mieszkalnym oraz pomocniczych (uzupełniających wnętrza o funkcji mieszkalnej), następujące grupy eksponatów.

Paradna klatka schodowa i hall I piętra – kufer podróżny, 3 portrety cesarzy austriackich z okresu galicyjskiego, XVIII-XIX w., komplet zydli neorenesansowych, rzeźbionych, z herbem Nałęcz w zapleckach i dwa dużych rozmiarów panneaux dekoracyjne o tematyce turniejowej – reprezentacyjne historyzujące płótna pędzla ucznia Matejki – Franciszka Żmurki. We wbudowanej w architekturę klatki schodowej witrynie urządzona została ekspozycję sreber i fajansu nawiązująca do istniejącej tu w czasach historycznych, gdy pałac był zamieszkały przez właścicieli, ekspozycji sreber rodowych.

Jadalnia – komplet mebli w stylu biedermeier, dwie serwantki, a w nich komplety (z ubytkami) porcelany stołowej Austria – Schlagenwald i Anglia – Elbogen z 2 poł. XIX w. i ok. 1900 oraz dwa elementy z serwisu herbowego Henryka Lubomirskiego – Wiedeń 1807, na ścianach okazy porcelany: Wiedeń, Miśnia i Korzec wiek XVIII i I poł. XIX w. oraz dekoracyjny talerz japoński, XIX w.; na stolikach dzbany do wina, puchar kryształowy z herbem Drużyna (spokrewnionej rodziny Potulickich), misa do chłodzenia kieliszków – Petersburg XVIII w. i patera porcelanowa do owoców XIX w. Dywan perski z tegoż okresu. Obraz oprawny w szkło – gwasz na papierze: Pejzaż ze świątynią antyczną, sygn. Burnat 1788.

Sala Balowa   – dominantę stanowi tu grupa sprzętów – pamiątek po Lubomirskich z Przeworska: fortepian koncertowy berlińskiej firmy Bechstein z r. 1865, kanapa trzyosobowa Ludwik XVI, komplet kinkietów biedermeier, klasycystyczne żyrandole i takiż trójczęściowy zestaw biskwitowych rzeźb kominkowych o tematyce mitologicznej, trzy lustra ścienne w historyzujących złoconych ramach, wiklinowa dwupoziomowa żardiniera oraz portret konny rodziny Lubomirskich na tle parku w Przeworsku z 1910 roku pędzla Zygmunta Rozwadowskiego. Zestaw ten uzupełniają późniejsze zakupy Muzeum: para portretów damy w różowym czepcu i oficera wojsk doby Księstwa Warszawskiego, sygn.”Kokular pinx. 1830″ (na portrecie damy), portret kobiety – biedermeier i hr. Rozwadowskiego w mundurze oficera wojsk Księstwa Warszawskiego, oleje na płótnie 1 poł. XIX w., lustro w neorenesansowej ramie oraz zegar ścienny empire i komplety mebli: kanapa, stolik i cztery krzesła Ludwik Filip, komplet złożony z sześciu krzeseł, kanapki i fotela w typie Ludwika XVI.

Salon Różowy– zwany też „Lustrzanym”. Z czasów Lubomirskich zachowały się tu klasycystyczne sztukaterie autorstwa Fryderyk Bauman z pierwszej dekady w. XIX z uzupełnieniami Antoniego Baumanna w stylu neorokoko z 2 poł. stulecia, klasycystyczny żyrandol, takiż kominek z białego marmuru karraryjskiego z delikatnym reliefem z motywem girland, zaś ze sprzętów intarsjowana komoda z okuciami o motywach jazdy Księstwa Warszawskiego oraz wmontowane w ściany 4 lustra. Znajdujące się tu eksponaty zakupione przez Muzeum nawiązują do ogólnego stylu wnętrza. Są to: zegar kominkowy w stylu Ludwika XVI wiedeńskiej firmy Frietza Richtera, dwa fotele rokokowe z ok. poł. XVIII w., empirowy portret olejny pani na Krasnem k. Rzeszowa – Amalii ze Skrzyńskich Skrzyneckiej (żony gen. Jana Skrzyneckiego), neorokokowy komplet wypoczynkowy (4 foteliki i kanapa) z obiciami gobelinowymi á la Aubisson, serwantka ze srebrami stołowymi i platerami z w. XIX (głównie w stylu klasycyzmu i neorokoka) jednoosiowa serwantka narożna z drobiazgami z porcelany i fajansu, w tym powozik porcelanowy Niemcy 1859, polewaczka – zabawka neorokokowa, Niemcy IV ćw. XIX w., cukiernica chinoiserie XIX w., Na uwagę zasługują też dwie platerowe żardiniery, w tym jedna stanowiąca piękny, wytworny okaz secesji i dywanik turecki z XIX w. Dopełnieniem tej ekspozycji jest oddany w depozyt fortepian domowy z pocz. XX w. firmy Petroff.

W dalszej kolejności zwiedzania znajdują się: buduar księżnej, gabinet księcia, sypialnia i garderoba oraz kredens zwany też kuchnią podręczną z zachowaną niezwykle interesującą oryginalną zabudową szafek i reprezentacyjnych witryn na porcelanę stołową.



Copyright 2014 by Muzeum w Przeworsku

Facebook

Likebox Slider Pro for WordPress