Miasto nad rzeką Mleczką, położone w środkowej części województwa podkarpackiego, pomiędzy Łańcutem a Jarosławiem. Nazwa miasta wiąże się ze staropolskim słowem „przewora” oznaczającym zaporę, granicę, przeszkodę, a wskazującym na Przeworsk jako gród będący twierdzą graniczną polsko-ruską. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1281. W 1393 roku Przeworsk – własność Jana z Tarnowa herbu Leliwa – otrzymał z rąk króla Władysława Jagiełły prawa miejskie. Tarnowscy byli fundatorami dwóch, zachowanych do dziś świątyń: kościoła p.w. św. Ducha, wzniesionego dla zakonu jerozolimskiego Bożogrobców i kościoła p.w. św. Barbary, obsadzonego przez zakon Bernardynów. Do roku 1848 Przeworsk był miastem prywatnym. Jego kolejnymi właścicielami były znamienite polskie rody magnackie Tarnowskich, Kostków, Ostrogskich i Lubomirskich. W dobie autonomii galicyjskiej w 1848 roku Przeworsk stał się Królewskim Wolnym Miastem.

Kościół i klasztor Bożogrobców, obecnie kościół parafialny p.w. św. Ducha

Zespół klasztorny Bożogrobców, fundacja Jana Tarnowskiego, składa się z późnogotyckiego kościoła p.w. Św. Ducha wzniesionego w latach 1430–1473 z kaplicą Grobu Chrystusa dobudowaną w 1718 roku, budynku klasztoru z XV w. i murów obronnych z XVII wieku z basztą – obecnie dzwonnicą.

Symbolem istniejącego do 1846 roku Zakonu Kanoników Regularnych Stróżów Grobu Jerozolimskiego, potocznie zwanych Bożogrobcami lub Miechowitami jest krzyż jerozolimski o dwóch poziomych belkach, wieńczący do dziś wszystkie kościelne wieże. Wnętrze kościoła przykryte sklepieniami gwieździstymi zachowało surowy gotycki wystrój. Kontrastuje z nim barokowe i neobarokowe wyposażenie z bogatym ołtarzem głównym z 1693 roku, ufundowanym w 300-setną rocznicę erekcji parafii, stallami, amboną oraz ołtarzami przytęczowymi i bocznymi, belką tęczowa z krucyfiksem stojącym na kuli ziemskiej i wkomponowanymi w łuk tęczowy narzędziami męki pańskiej. W prezbiterium kościoła znajduje się gotyckie epitafium Rafała Tarnowskiego malowane na desce z ok. 1490 roku oraz płyty nagrobne z tego samego okresu. Na uwagę zasługuje także gotycka chrzcielnica spiżowa z I poł. XV w. w nawie bocznej kościoła. W kaplicy Grobu Chrystusa dekorowanej w I poł XIX w. sztukateriami Fryderyka Baumana i polichromią przedstawiającą scenę Zmartwychwstania, znajduje się ołtarz Matki Boskiej Pani Przeworskiej oraz kopia bazyliki jerozolimskiej, na ścianach bocznych epitafia Teresy i Henryka Lubomirskich – właścicieli Przeworska, których krypta grobowa znajduje się pod kaplicą.

Późnogotycki zespół klasztorny Bernardynów położony jest na wschodnim krańcu miasta. Kościół p.w. św. Barbary, wybudowany w latach 1461–1465, powstał z fundacji Rafała Tarnowskiego. Przyległy doń budynek klasztorny wznosili już sami Bernardyni w latach 1465–1489. W późniejszym okresie kościół zyskał manierystyczny szczyt nad prezbiterium (1611 r.) oraz wzniesioną w 1644 r. ośmioboczną wieżę zwieńczoną dachem stożkowym z attyką, służącą jako strażnica w okresie zagrożenia najazdami ze wschodu.

We wnętrzu kościoła znajduje się kilka zabytków plastyki gotyckiej: kamienne portale, m. in. w przejściu z prezbiterium do skrzydła klasztornego, w klasztornym krużganku polichromia z przełomu XV i XVI w. przedstawiająca sceny pasyjne, którą można powiązać z czynnym w tym okresie malarzem i miniaturzystą bernardyńskim Franciszkiem z Sieradza. Wyposażenie świątyni pochodzi z okresu baroku: ołtarz główny z obrazami Matki Boskiej Pocieszenia i św. Barbary, iluzjonistyczne rokokowe ołtarze boczne malowane na ścianach techniką al fresco, stalle z bogatą dekoracją snycerską wykonane w 1646 r., ambona. W XVIII w., przy północnej nawie kościoła dobudowano kaplicę św. Antoniego. W jej wnętrzu znajduje się ołtarz z pocz. XX w. wykonany w miejscowym warsztacie snycerskim Antoniego Rarogiewicza. Od 1645 r. w przeworskim klasztorze tworzył znany malarz bernardyński Franciszek Lekszycki, po którym pozostało kilka obrazów m. in. św. Barbara w ołtarzu głównym i św. Antoni Padewski w kaplicy.

Przy zespole klasztornym zachował się fragment muru obronnego z I poł. XVII w.

Kościół i klasztor Sióstr Miłosierdzia powstał z fundacji możnych właścicieli miasta – Zofii z Krasińskich i Antoniego Lubomirskich. Kościół p.w. Matki Bożej Śnieżnej ze skrzydłem klasztornym wybudowano w latach 1778–1784 na miejscu wcześniejszego kościoła pod tym samym wezwaniem. Ze starej świątyni pochodzi otoczony kultem obraz Matki Bożej Śnieżnej w ołtarzu głównym. Opiece Sióstr Miłosierdzia fundatorzy polecili szpital dla ubogich. Na fasadzie kościoła, w jej zwieńczeniu, widnieją herby rodowe fundatorów, zaś w półkolistej wnęce fresk przedstawiający siostrę zakonną polecaną przez św. Wincentego a Paulo opiece Chrystusa i Ducha Świętego

Na terenie zespołu klasztornego zachował się spichlerz z roku 1869 oraz znaczny odcinek miejskich murów obronnych